ووشو
ووشو (به چینی: 武術)(پین‌یین:wǔshù) یک هنر رزمی مدرن چینی است که پس از انقلاب ۱۹۴۹ چین برای ملی‌سازی هنرهای رزمی سنتی چینی ابداع شد، مسابقات ووشو در دو بخش نمایشی (تالو) و مبارزهٔ فول کنتاکت (سانشو یا ساندا) برگزار میشود.
واژه ووشو به خط چيني ساده شده
تالو از فرمهای رزمی تشکیل میشود که معمولاً مقامات منتخب دولت چین آن‌ها را بر اساس فرمهای سنتی هنرهای رزمی چینی ابداع کرده‌اند و انواع استقرارها، لگدها، مشت‌ها، حرکات تعادلی، پرش‌ها، فنون جارویی و پرتابی در آن گنجانده شده‌است. ساندا یا سانشو نیز یک یک روش مبارزهٔ فول کنتاکت است که بر اساس تکنیکهای بوکس چینی و کشتی های سنتی چینی مانند شوای چیائو طراحی شده و شباهت زیادی به مبارزات کیک‌بوکسینگ و موای تای دارد، اما فنون گلاویزی بیشتری در آن دیده میشود. این مسابقات بر روی سکو برگزار میشود، مسابقات تالو و سانشو معمولاً در کنار هم برگزار می‌شوند.
ووشو امروزه یک ورزش بین‌المللی است که زیر نظر فدراسیون بین‌المللی ووشو اداره میشود. مسابقات قهرمانی جهان این رشته از سال ۱۹۹۱ هر دو سال یک بار برگزار میشود و همچنین از ۱۹۹۰ در برنامهٔ بازیهای آسیایی قرار گرفته‌است.
سه سبک اصلی ووشو چانگ چوان، نان چوان، و تای چی چوان هستند، درمسابقات بین‌المللی فرمهای استاندارد وحرفه‌ای ازاین سبکها اجرامیشود. چانگ چوان یک سبک شمالی است و واژه چانگ چوان به معنی مشت بلند می‌باشد.در این سبک از حرکات بادستان وپاهای کشیده وحرکات زیبای آکروباتیک استفاده میشود. نان چوان یک سبک جنوبی است و بیشترحرکات آن انفجاری و باسرعت است ونمایانگردرگیریهای نزدیک می‌باشد. تای چی سبکی است که برپایه انرژی چی بناشده است وبه تقویت بدن هم ازنظرجسمی وهم از نظرروحی می‌پردازد.در این سبک حرکات آرام همراه باتنفس اصولی انرژی بدن راتنظیم میکند.
تاريخچه پيدايش ووشو
پیدایش ووشو به زمانهای بسیار دور که اولین صورت اجتماعات بشری در جوامع اولیه بوجود آمدند برمیگردد، در آن زمانها بمنظور حفظ سلامتی، درمان بیماریها، افزایش بنیه جسمانی، افزایش طول عمر و آموزش مهارتهای نظامی به افراد آن جوامع حرکاتی ابداع گردید که بسط و گسترش آن در طول ادوار مختلف به ورزش زیبا و جذاب ووشوی امروزی بدل شده است، معتبرترین روایتی که در این خصوص نقل شده حاکی از آن است که در حدود سالهای ۵۲۰ بعد از میلاد ، یک راهب هندی بنام بود هیدهارما (یا داروماتائیشی) که در چین بنام " تامو " شناخته میشود ، بمنظور اشاعه تعالیم مذهبی، از هند راهی چین شده ودر معبدی بنام " شائولین " تعلیمات خود را آغاز میکند. تعالیم راهب تامو شامل مجموعه ای از تمرینات پرهیزگاری و قواعد خشک انظباطی بود که بواسطه وضعیت جسمانی ضعیف، پیروان تامو طاقت تحمل تمرینات را از دست داده و بتدریج دچار ضعف و بیحالی می شدند، این موضوع باعث شد راهب تامو بمدت چند سال از معبد جدا شده و در غاری به تفکر و مراقبه بپردازد، او دراین مدت حرکاتی را بمنظور تقویت بنیه جسمانی راهبان معبد ابداع کرد و در بازگشت به شائولین ،با تمرینات ابداعی خود، شاگردانش را تحت تعلیم قرار داد. این حرکات به " ۱۸ حرکت دست راهب " یا (شی با لوهان چوان) موسومند که در سالهای بعد از تامو بسط و گسترش فراوانی پیدا کرده و بتدریج مبارزان و استادان متبحر فنون رزمی ، در شائولین پرورش یافتند.
افزایش قدرت راهبان و فنون مرموز معبد باعث شد تا حکومت وقت، وجود معبد شائولین را تهدیدی برای حکومت خود احساس کرده و با لشکر کشی بدانجا ، در یک جنگ نابرابر اقدام به انهدام معبد و قتل عام راهبان نماید. تنها عده قلیلی از راهبان که توانسته بودند جان سالم از مهلکه بدر ببرند، میراث گرانبهای معبد یعنی فنون رزمی را با خود به نقاط مختلف چین برده و به اشاعه آن بین افراد خاص پرداختند. بدینسان تکنیکهای رزمی شائولین گسترش یافته و در ادوار مختلف ، تکنیک های جدیدی ابداع و سبکهای مختلفی با الهام گرفتن از پدیدههای طبیعی مثل طوفان و رعد و برق و حرکات و روشهای تهاجمی و تدافعی حیواناتی مثل درنا، ببر، خرس ، اژدها و ...، و حشراتی مثل آخوندک(مانتیس) ، بوجود آمدند. با اینکه امپراطوران برخی از سلسله ها ی حاکم بر کشور چین، تمرینات رزمی را خطری برای فرمانروایی خود میدانستند ، لیکن پادشاهانی هم بودند که خود شیفته این تمرینات بوده و خود موجبات گسترش آنرا فراهم نموده اند. در دوران سلسله های شانگ (Shang) و ژو (Zhou) حرکاتی از ووشو بوجود آمدند که برای آموزش سربازان استفاده می شد. همچنین همه ساله در پائیز و بهار مسابقات کشتی خاصی بنام " جیائودی " برای انتخاب سربازان نمونه برگزار میگردید. با ایجاد کاربرد نظامی برای ووشو ، رفته رفته حرکات رزم با شمشیر ، نیزه و چوب و انواع سلاحهای دیگر هم پدید آمدند. ظهور گرههای نمایش خیابانی " لوچی" که از طریق نمایش حرکات رزمی امرار معاش میکردند ، خود باعث گسترش هرچه بیشتر ووشو گردید. دوران سلطنت سلسله های چینگ (Qing) و مینگ (Ming) را بواسطه وجود مدارس مختلف و سبکهای منعدد ، میتوان دوران شکوفایی ووشو بشمار آورد. برخی از حرکات با سلاح و بدون سلاحی که در تاریخ ثبت شدهاند عبارتند از : مشت زنی شش گامی ، مشت میمون ، بازی چوان ، سی چوان ، مشت شائولین ، مشت درونی ، حرکت چوب یودایو (ِYudayou) ، حرکت چوب چینگ تیان(Qing tian یا مزرعه سبز) ، حرکت چوب شائولین ، حرکت چوب ژانگ ، حرکت نیزه یانگ ، حرکت نیزه ما (Ma 's Spear) ، نیزه کوتاه لی ، حرکت عصای شا (Sha's Cane) ، نیزه لیو هه ، نیزه امئی (Emei) ، نیزه شائولین، تک شمشیر پهن، جفت شمشیر پهن، شمشیر پهن یان یوئه ، و فرمهای ۲۴ حرکتی شمشیر باریک و غیره.
در طی سالهای ۱۹۱۲ تا ۱۹۴۹ سازمانهای بسیاری در چین برای ووشو تشکیل شدند، مثل " انجمن هنرمندان رزمی "و انجمن تربیت بدنی و غیره ، که در گسترش ورزش ووشو نقش مهمی ایفا کردند. درسال ۱۹۲۸ انستیتو مرکزی ووشو توسط دولت جمهوری در "نان جینگ " تشکیل شد. در سال ۱۹۳۹ نخستین تیم ووشوی چین در یازدهمین دوره بازیهای المپیک در برلین ، یک یرنامه نمایشی از ووشو اجرا کردند که مورد توجه همگان قرار گرفت. با تاسیس جمهوری خلق چین ، ووشو بعنوان بخشی از فرهنگ اجتماعی و نیز تربیت بدنی و ورزش مردم درآمده و به طرز چشمگیری گسترش یافت . در سال ۱۹۵۶ انجمن ووشوی چین در پکن تشکیل شده و با انتشار حرکاتی همچون فرم ساده شده تای چی چوان، چانگ چوان، حرکات شمشیر پهن و باریک ، نیزه و چوب در سطوح مبتدی، متوسطه و عالی، در همگانی شدن ووشو کمک شایانی کرد. در سال ۱۹۵۸ نخستین پیش نویس قوانین مسابقات ووشو توسط کمیسیون ورزش و تربیت بدنی ایالتی گردآوری و تدوین شد. با راهنمایی همین کمیسیون و انجمن ووشوی چین ، انجمن ها ، اتحادیه ها ، مدارس ووشو ، انجمن های تحقیقاتی، تیم های آماتوری و حرفه ای در مراکز آموزشی ، محله ها ، شهرها و ایالات تشکیل شدند که شبکه عظیمی از فعالیت های جمعی ووشو را بوجود آوردند. تیم ها و انجمن های ووشو در برخی از کالج ها و دانشگاهها تشکیل شدند و در برخی از موسسات تربیت بدنی ، رشته تخصصی ووشو برای دانشجویان دوره های لیسانس و فوق لیسانس دایر گردید. در سال ۱۹۸۴ درجه استادی ووشو توسط مجلس ایالتی تعریف شد . با تصویب دولت چین در سال ۱۹۸۶ " انستیتو تحقیقات ووشوی چین " تشکیل و بعنوان عالیترین مرجع ، به امر هدایت تحقیقات فنی و آکادمیک در زمینه ووشو پرداخت. دولت چین با برپایی تورنمنت های متعدد بین المللی ، ورزش سنتی خود را هرچه بیشتر به جهانیان معرفی کرد و در سال ۱۹۸۷ اولین دوره بازیهای آسیای ووشو در شهر یوکوهامای ژاپن برگزار شده و فدراسیون آسیایی ووشو (WFA) تاسیس گردید. دومین دوره مسابفات ووشوی قهرمانی آسیا در سال ۱۹۸۹ در هنگ کنگ برگزار شده و در سال ۱۹۹۰ و در طی یازدهمین دوره بازیهای آسیایی پکن ، این ورزش رسما بعنوان یک رویداد رقابتی و بین المللی معرفی گردیده و فدراسیون جهانی این ورزش بنام (IWUF) تشکیل و فعالیت خود را آغاز نمود. اولین دوره مسابقات ووشو قهرمانی جهان در سال ۱۹۹۱ در کشور چین برپا شده و دوره های بعدی آن هر دوسال یکبار برگزار میگردد. امروزه ووشو یکی از پرطرفدار ترین ورزشهای رزمی در سراسر جهان بوده و در سال ۲۰۰۸ بعنوان یکی از رشته های المپیک ، وارد این مسابقات خواهد شد.
تاريخچه
ووشو ورزش رزمی ملی چین است که مرکب از دو کلمه "وو"و "شو" به معنی هنر رزم می باشد، ووشو "wushu" به هنرهاي رزمي کشور چين گفته مي‌شود که در آن انواع مختلف حرکات براي سلامتي جسم و روح و دفاع شخصي در نظر گرفته شده است.
در چين باستان از هنرهاي رزمي براي دفاع از سرزمين، خود يا خانواده و مقابله با دشمنان و راهزنان و ... استفاده مي شد. ووشو نه تنها يک ورزش سنتي چين، بلکه عناصر فلسفي، اخلاقي، زيباشناسي، پزشکي و نظامي را نيز در بر دارد.
هدف فنون رزمي ووشو ناتوان کردن و زيان رساندن به دشمن است. از اين رو ووشو يکي از شيوه هاي تمريني مهم ارتش هاي چين باستان بوده و حتي امروزه نيز در تمرينات پليس و نيروهاي مسلح ارتش نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.
ووشو به عنوان نوعي ورزش، تمام فنون رزمي خود را حفظ کرده، اما به دليل محدوديت هاي قوانين مسابقه، ورزش ووشو بر اصل زيان نرساندن به حريف متکي است. براي نمونه، در مسابقات ساندا محدوديت هايي براي حرکاتي که مي تواند به حريف آسيب برساند، ايجاد شده است.
امروزه ووشو به صورت يک ورزش استاندارد جهاني به مردم جهان ارايه شده است و فقط منحصر به کشور چين نيست و مردم کشورهاي مختلف براي بهره گيري از خواص طبي و شرکت در رقابت هاي قهرماني در اين رشته ورزشي تمرين مي‌کنند.
هنر رزمي ووشو در مسابقات در دو بخش تالو و ساندا ارائه مي‌شود:
زمينه تالو (اجراي فرم هاي سنتي چيني به صورت زيبا به همراه حرکات آکروباتيک)
زمينه ساندا (مبارزه آزاد بر روي سکو با استفاده از دستان و پاها و زيرگيري)
توسعه ووشو در سلسله هاي مينگ (1368-1644 ميلادي ) و چينگ (1636-1912ميلادي ) به اوج خود رسيد. در اين زمان، ووشو به شاخه هاي گوناگون مانند چان چوان، نان چوان و تاي چي تقسيم شد.
در زمان جمهوري چين (1912-1949م.) ووشو به نوعي ورزش تبديل شد و باشگاه هاي تخصصي بسياري در زمينه ورزش ووشو ايجاد شد.
پس از مطرح شدن ووشو در بعد مسابقاتی، اولین انجمن رسمی آن در سال 1920 در کشور چین تاسیس شد و دست اندرکاران امور شدیداً به ترویج مسابقات در سطوح مختلف پرداخته و سرمایه های انسانی و مالی فراوان را در این راه به خدمت گرفتند که بر اثر همین کوشش ها از سال 1932 گردهمایی های ملی آغاز و در سال 1933 ووشو رسما به لیست مسابقات و بازیهای ملی وارد شد.
اولین مسابقات ملی ووشو در سال 1935 برگزار شد و متعاقباً در سال1936 معرفی آن در سطح بین المللی، یک تیم 9 نفره از قهرمانان ووشو در جریان المپیک برلین حرکاتی را به نمایش گذاشته که بسیار مورد توجه و تشویق حضار قرار گرفت. آنگاه پس از چندین سال مطالعه، تحقیقات و پژوهش در سال 1958 بدلیل استقبال شدید مردم از مسابقات مقررات و قوانین کاملی توسط سازمان تربیت بدنی چین وضع شد که با تلاش دیگر اساتید و قهرمانان این رشته در سطوح جهانی با حضور 14 کشور در سال 1987 اولین مسابقه قهرمانی ووشو آسیا در ژاپن برگزار گردیده و نیز همان سال WFA یا فدراسیون ووشو آسیا تشکیل شد. در حال حاضر 38 کشور عضو این فدراسیون آسیایی می باشند. در همین حال در رقابتهای اروپا، آمریکا و فدراسیونهای مربوطه تشکیل و پس از کوشش های فراوان در سال 1990 ووشو به عنوان یکی از رشته های رسمی در بازیهای آسیایی وارد گردید. سپس با تشکیل فدراسیون بین الملی ووشوIWUF در سال1990 اولین دوره مسابقات ووشو قهرمانی جهان با حضور 36 کشور در سال 1991در چین برگزار و متعاقباً دومین دوره آن نیز در سال 1993 در کشور مالزی به انجام رسید و همچنین کشور آمریکا نیز بعنوان محل برگزاری سومین دوره مسابقات جهانی ووشو در سال 1995 برگزیده شد.
ایا میدانید :
